درحالی‌كه بسياری از كشورهای منطقه خاورميانه به دنبال بهبود امنيت غذايی و مقابله با بحران‌های جهانی هستند، ايران با استفاده از ظرفيت‌های طبيعی و حمايت‌های هدفمند، به‌سرعت درحال تبديل شدن به یک قدرت بزرگ كشاورزی در منطقه است.
جمهوری اسلامی در مسير تنوع‌بخشی به صادرات غيرنفتینشریه اکونومیست در این رابطه می‌نویسد، به دنبال تحريم‌های غرب و محدوديت‌های فروش نفت، ايران به توسعه صادرات غيرنفتی روی آورده است. بخش كشاورزی، با تامين بخش عمده نياز غذايی داخل و اشتغال ميليون‌ها نفر، در مركز اين راهبرد قرار دارد؛ صادرات ميوه و سبزی اكنون به يكي از مهم‌ترين منابع درآمد ارزی برای كشور تبديل شده است.بر اساس داده‌های به‌دست‌آمده از منابع گمركی بين‌المللی، ايران اكنون تامين‌كننده بيش از ۹۰ درصد گوجه‌فرنگی، هندوانه و گل‌كلم وارداتی به امارات است. اين سهم چشمگير در مدت زمانی كوتاه به‌دست آمده و نشان‌دهنده توان بالای رقابتی ايران در منطقه است.
توانمندی‌های اقليمی و حمايت‌های دولتیموفقيت ايران در اين عرصه اتفاقی نيست. اقليم متنوع، خاك حاصلخيز، آفتاب فراوان و منابع آبی در دسترس، پايه‌های طبيعی اين توانمندی را شكل داده‌اند. دولت ایران نيز با ارائه يارانه‌های گسترده برای آب، كود، انرژی و تجهيزات مدرن كشت، نقشی كليدی ايفا كرده است.مساحت گلخانه‌های مدرن در ايران از ابتدای دهه ۹۰ ميلادی بيش از ۳ برابر شده است. اين زيرساخت‌ها به كشاورزان امكان داده تا محصولات با كيفيت و ارزش افزوده بالا توليد كنند. بخشی از تجهيزات پيشرفته آبياری نيز از طريق شركت‌های ثالث از كشورهايی چون هلند، چين و روسيه به ايران وارد می‌شود.
كارايی در زنجيره تامين و صادراتپس از برداشت، محصولات كشاورزی ايران از مزارع كوچك به بندر لنگه در جنوب منتقل شده و از آنجا با كشتی‌های کوچک به بندر شارجه در امارات فرستاده می‌شود. اين مسير، با زمان حمل حدود ۶ ساعت، كم‌هزينه‌ترين راه تامين ميوه و سبزی تازه در منطقه است. هزينه حمل يك كانتينر ميوه تنها ۸۰۰۰ درهم (معادل حدود ۲۲۰۰ دلار) است، در حالی‌كه واردات مشابه از تركيه يا مصر چهار برابر اين مقدار هزينه دارد.
از شارجه، محموله‌ها به بازار عمده‌فروشی «العوير» در دبی منتقل می‌شوند. اين بازار، بزرگ‌ترين مركز توزيع ميوه و سبزی در خاورميانه است. تاجران عمده‌فروش ايرانی در اين بازار نقش كليدی در مديريت سفارش‌ها، ارتباط با خريداران منطقه‌ای و انتقال اطلاعات بازار به كشاورزان در ايران دارند.
سازگاری هوشمندانه با محدوديت‌های بانكیبا توجه به تحريم‌های مالی، تاجران از شبكه سنتی حواله‌ای موسوم به « hundi» برای جابه‌جايی پول استفاده می‌كنند؛ این سیستم توسط نهادهای کوچکی با دفاتری در سراسر دبی اداره می‌شود که اغلب در نام شرکت‌هایشان «حمل و نقل»، «کالا» و «خدمات» وجود دارد. در اين سيستم، واردكنندگان وجه را در دبی تحويل می‌دهند و معادل آن در ايران به فروشنده پرداخت می‌شود؛ در مقابل، لوازم صنعتی و قطعات خودرو و کالاهای مورد نياز ايران از همان مسير به كشور باز می‌گردند. در اين فرآيند، ارز ملی مبادله نمی‌شود و تجارت ادامه می‌يابد.
افق روشن برای توسعهبه نوشته ایکانومیست، ايران نه‌تنها در محصولات پايه مانند گوجه، بادمجان، كلم و هندوانه سهم عمده‌ای به‌دست آورده، بلكه قصد دارد در محصولات لوكس‌تر نيز وارد رقابت شود.توسعه گلخانه‌های توت‌فرنگی و انواع توت از جمله گام‌های آينده ايران برای نفوذ به بازارهای سطح بالاتر است.در بازاری كه واردات از اروپا يا رقيبان ديگر هزينه‌بر است، محصولات باكيفيت و ارزان ايران گزينه‌ای جذاب برای مصرف‌كنندگان منطقه‌ای هستند.ايران توانسته با تكيه بر منابع داخلی، زيرساخت‌های بومی و راهكارهای خلاقانه، به بازيگری جدی در بازار ميوه و سبزی منطقه خليج فارس تبديل شود.اين روند، علاوه بر ارزآوری، ظرفيت آن را دارد كه به تقويت ثبات غذايی منطقه‌ای نيز کمک كند؛ ويژگی‌ای كه در جهان امروز و در مواجهه با بحران‌های زيست‌محيطی و ژئوپليتيكی بسيار حائز اهميت است.
